Türkiye ve dünyada hızla gelişme gösteren ve sürekli çeşitlenerek, yeni faaliyetler ile ziyaretçilere olanaklar sunan deniz turizmi, turizm sektörünün en kapsamlı turizm türlerinden bir tanesidir. Ziyaretçilere gerek su altı, su üstü ve kıyılara yönelik ziyaret imkanı sağlaması, gerekse de bu alanlardaki tarihi eserleri ve batıkları keşfetme imkanı sunması, deniz turizminin popülaritesini, bu kapsamda da sosyokültürel, çevresel ve ekonomik etkisini gün yüzüne çıkarmaktadır. Peki, deniz turizmi nedir? Çeşitleri ve faaliyetleri nelerdir? Şimdi sizlere içeriğimizde deniz turizminden tüm kapsamı itibari ile bahsedeceğiz.
Deniz Turizmi Nedir?
Deniz altında, üstünde ya da kıyılarda, deniz araçları ile gerçekleştirilen seyahatler kapsamında; çeşitli turistik aktivitelere katılmak ve denizin sunduğu çekicilikleri keşfetme şansına kavuşmak, aynı zamanda deniz turizmi kapsamındaki turistik mal ve hizmetlerden yararlanmak, deniz turizmi tanımını ortaya çıkarmaktadır. Deniz turizmi nedir? sorusuna en kısa bu şekilde cevap verilebilir. Aynı zamanda deniz turizminden, çeşitli kaynaklarda kıyı turizmi olarak da bahsedilmiştir. Bu kapsamda diğer bilinmesi gerekenler de aşağıdaki gibidir:
- Denizin içinde, üstünde veya kıyılarda yapılan turizm amaçlı tüm ticari faaliyetler, bu kapsamda yer almaktadır.
- Denizin bulunduğu alanlarda eğlence, hobi ve boş zamanı değerlendirme amaçlı olarak gerçekleştirilen faaliyetler, deniz turizmi kapsamına alınmaktadır.
- Ziyaretçilerin vakit geçirmeleri, eğlenmeleri ve dinlenmeleri için, deniz turizmi faaliyetlerine paralel olarak konaklama, yeme içme ve rekreatif faaliyetler sunma, deniz turizmi olarak tanımlanır.
- Balıkçılık (su altı ve su üstü), deniz sporları, rüzgar sörfü, su kayağı, dalış, deniz kapsamında gerçekleştirilen turlar ve yelkencilik gibi faaliyetler, deniz turizmine yönelik faaliyetler arasında yer almaktadır.
- Deniz kullanılarak ticari faaliyetler gerçekleştirmek ve gıda elde etmek için denizde bulunmak, dalış vb. faaliyetler gerçekleştirmek, deniz turizminin kapsamına girmemektedir.
Yukarıdaki açıklamalara paralel olarak deniz turizmi; daima ikamet edilen yer dışına çıkılarak, para kazanma amacı gütmeden; deniz altında, üstünde veya kıyılarda eğlenme, dinlenme ve vakit geçirmek için faaliyetlere katılmak, aynı zamanda turistik mal ve hizmetlerden yararlanmak şeklinde tanımlanabilir.
Deniz Turizmi Çeşitleri
Deniz altında, üstünde ve kıyılarda, deniz turizmine yönelik pek çok faaliyet gerçekleştirilmekte ve bu faaliyetlerin sınıflandırılması yapıldığında, deniz turizmi çeşitleri ortaya çıkmaktadır. Her birinin kendi içericinde çevresel, sosyokültürel ve ekonomik etkisi olduğundan dolayı ayrı birer turizm türü olarak sınıflandırıldıklarına da çoğunlukla şahit olmaktayız. Ancak aşağıda da belirtilecek olan turizm faaliyetleri, kendi başlarına birer tür olsalar da, deniz turizmi kapsamında ele alınmaktadırlar. Peki, bu türler ve faaliyetler hangileridir?
Deniz-Kum-Güneş
Kitle turistlerinin en önemli turizm faaliyeti olan Deniz-Kum-Güneş, geleneksel turizm anlayışının mimarı konumundadır. “Kitle Turizmi Nedir?” isimli içeriğimizi de inceleyebilirsiniz. Ancak günümüzde artık “Alternatif Turizm” ve “Özel İlgi Turizmi” türleri ön plana çıktığı için; ekolojik dengeye uygun, çevresel ve sürdürülebilir turizm anlayışı üzerine hareket edilmektedir.
Yat Turizmi
Denizde vakit geçirmek, gezmek, eğlenmek, dinlenmek ve balıkçılık gibi faaliyetlere katılmak için kiralanan veya farklı bir destinasyondan, farklı bir destinasyona yat ile gelinerek seyahat etmek, aynı zamanda marinacılık hizmetleri almak, yat turizmi kapsamında yer almaktadır. Yat turizmi ile ilgili tüm bilgiler için “Yat Turizmi Nedir?” isimli içeriğimizi ziyaret edebilirsiniz.
Kruvaziyer Turizmi
Kruvaziyer, uluslararası literatürde “cruise” olarak adlandırılmaktadır. Kruvaziyer, deniz üzerinde seyahatler gerçekleştirmek, 2 günden fazla süre ile konaklama, yemek içme ve rekreatif faaliyetlerden yararlanma imkanı sunan gemi olarak bilinmektedir. Aynı zamanda yüzen oteller olarak da adlandırılır. Kruvaziyer turizmi ise; en az iki gün ve en az 100 yolcu ile deniz üzerinde seyahat etmek, çeşitli limanlarda duraklayarak, duraklanan limanların destinasyonlarını keşfetmek ve gemide konaklama, yeme içme ile rekreatif faaliyetlerden yararlanmak olarak bilinmektedir. “Kruvaziyer Turizmi Nedir?” isimli içeriğimizi de inceleyebilirsiniz.
Tüplü-Tüpsüz Dalış
Su altındaki flora ve faunayı keşfetmek, avlanmak ve su altında çeşitli faaliyetler gerçekleştirmek için tüplü ya da tüpsüz dalış yapılır. “Flora ve Fauna Nedir?” isimli içeriğimizi de inceleyebilirsiniz. Ticari amaçlı veya yapısal düzenlemeler için dalışlar yapılsa da, genel anlamda hobi, eğlenme ve rekreatif faaliyetlere katılma amaçlı olarak gerçekleştirilmektedir.
Balıkçılık Turizmi ve Faaliyetleri
Eğlenme, hobi ve vakit geçirme amaçlı olarak gerçekleştirilen balıkçılık, çoğu zaman da ticari anlamda gerçekleştirilir. Ancak ticari amaçlı gerçekleştirilen balıkçılık faaliyetleri bu kapsamda yer almaz. Turistik anlamda gerçekleştirilen balıkçılık faaliyetleri aynı zamanda yerel halkın ekonomik olarak kalkınmasına da fayda sağlar. Konaklama ve balıkçılık malzemeleri satın alma gibi satın alımlar, yerel halkın sunduğu hizmetlerden karşılanır.
Kutup ve Buzul Turları
Son yıllarda kutup bölgesinde yapılan turistik faaliyetler hızlandı, ancak elbette ki belirli bir kısıtlama var. Bu kısıtlama da sürdürülebilirlik kapsamında bir uygulama. “Sürdürülebilir Turizm Nedir?” isimli içeriğimizi de inceleyebilirsiniz. Kutup bölgelerinin tahribat ile karşılaşmaması için, her yıl belirli miktarda turist, kutup ve buzul bölgesine gelerek burada konaklıyor ve gözlem yaparak vakit geçiyor.
Denizaltı Araştırma Gezileri
Deniz altında yer alan batıklar, eserler ve resifleri görmek, flora ve faunayı keşfetmek, aynı zamanda çeşitli manzaraların tadını çıkarmak için gerçekleştirilen gezilerdir.
Deniz’deki Vahşi Yaşamı Gözlemleme
Deniz altında yer alan fauna, insanların her daim dikkatini çekmiş ve bu tür vahşi hayvanları yakından görmek bir merek unsurunu oluşturmuştur. İşte bu tür gözlemleme faaliyetleri içerisinde; vahşi hayvanları yakından görme, üreme noktalarını tespit etme ve daha pek çok faaliyet yer almaktadır.
Mavi Tur
Türkiye’nin güneybatı sahillerinde ilk defa ortaya çıktığı düşünülen bu turun, sonrasında Adriyatik Denizi ve Akdeniz’e yayıldığı bilinmektedir. Mavi Tur; Gulet (konforlu bir tür tekne) vasıtası ile gerçekleştirilmekte ve çeşitli kültürel mirasları ziyaret etme, yöresel gastronomik kimlikleri keşfetme, su faaliyetleri ile zaman geçirme ve yüzme gibi imkanlar sağlaması ile bilinmektedir. Aynı zamanda bu tur, genelde konaklamalı bir şekilde gerçekleştirilmektedir.
Deniz’de Eğlenme ve Sportif Faaliyetler
Jet ski, su altı hokeyi, balıkçılık, yüzme çeşitleri, kürek, triatlon, su topu ve su altı rugby gibi faaliyetleri içerisinde barındıran; aynı zamanda uçurtma sörfü, deniz kayağı, deniz paraşütü ve deniz raftingi gibi faaliyetlerin yer aldığı uygulamalardır. Deniz turizmi faaliyetleri arasında önemli bir yere sahiptirler.
Günübirlik Tekne Turları
Tekneler genellikle günübirlik olarak kiralanır ve deniz çevresini gözlemleme, tarihi eserleri denizden keşfetme; aynı zamanda çeşitli rekreatif faaliyetler ile beraber yeme içme olanaklarına da sahip olma, günübirlik tekne turları ile mümkündür.
Yukarıda da görüldüğü gibi deniz turizminin kendi içinde pek çok kolu bulunmakta ve bu kollar çeşitli araştırmacılara göre artırılmakta veya daha dar hale getirilmektedir. Ancak her birinin deniz ile bağlantılı olması, deniz turizmi kapsamında yer almaları için yeterli bir sebeptir.
Deniz Turizmi Faaliyetleri
Deniz turizminin gerçekleştirilmesi için içerisinde barındırdığı pek çok faaliyetler bulunmakta ve bu faaliyetler deniz turizmi çeşitlerinin altında da net bir şekilde belirtilmektedir. Ancak bu tür faaliyetlerin sınıflandırılması ve genel anlamda değerlendirilmesi gerekir. Şimdi sizlere deniz turizmi ile ilgili faaliyetlerin sınıflandırılmasını sağlayacağız.
- Deniz Raftingi, Kayağı, Paraşütü
- Yüzme
- Jet Ski
- Balıkçılık
- Su Topu, Su Altı Rugby ve Hokeyi
- Su Altı Dalışları (Scuba Diving) – Tüplü ya da Tüpsüz Dalış
- Yat ve Tekneler İle Gezinti
- Kruvaziyer Gemileri İle Seyahat
- Kumsalda Güneşlenme ve Kıyı Sporları
Yukarıda adı geçen faaliyetler, deniz turizmi kapsamında yer alan en önemli faaliyetlerdir.
İçeriğimizi hazırlarken; Nur KAN, “Türkiye’de Deniz Turizmi Stratejileri: İzmir İçin Bir Analiz”, 2019 (İzmir) isimli Yüksek Lisans Tezi kaynak olarak alınmış ve bu kaynak sonucunda içeriğimiz oluşturulmuştur.
Sizler için hazırladığımız “Deniz Turizmi Nedir? Çeşitleri ve Faaliyetleri” isimli içeriğimizi burada sonlandırıyoruz. Umarız faydalı bir içerik oluşturabilmişizdir. Sizler de yorumlarınız ile içeriğimize katkı sağlayabilirsiniz.
