Turizm çeşitleri arasında en köklülerinden bir tanesi hiç kuşkusuz ki kültür turizmidir. İçerisinde kültürel mirasları, yapıları, belirli bir toplumun kültürel değerleri ve daha fazlasını barındıran bu turizm çeşidi, günümüzün de en değer verilen hareketlerinden bir tanesidir. Peki, tanımlanması ve yorumlanması bir o kadar zor olan kültür kavramı neyi ifade ediyor? Kültür turizmi nedir? Çeşitleri ve özellikleri nelerdir? İçeriğimizde sizlere bu ve benzeri konulardan bahsedeceğiz.
İçindekiler
Kültür Kavramı Nedir?
Farklı araştırmacılar, kurumlar ve çalışmalar ile tanımlanmaya çalışılan kültür, aslında pek çok tanım ile açıklanmaya çalışılmıştır. Geniş ve toplumsal bir kavram olması, tanımının yapılmasını zor kılsa da, net olarak tabir edilebilecek tanımları vardır. Peki, kültür kavramı nedir? “Bir toplumda yaşayan bireyler tarafından kabul görmüş, aynı zamanda paylaşılmış olan örf, adet, anane, sanat ve inanç” kültür kavramının tanımını oluşturmaktadır. Aynı zamanda kültürün süreç ve ürün olarak iki yaklaşım ile ele alındığını da söyleyebiliriz. Peki, bu yaklaşımlar nelerdir?
- Süreç Yaklaşımı: Bir medeniyetin ya da toplumun yaşam süreci ile ilgili değerlerini ele alan yaklaşım, süreç yaklaşımı olarak tanımlanmaktadır.
- Ürün Yaklaşımı: Toplumun inanç, sanat, dil, din ve gelenek gibi değerlerini ele alan yaklaşım, ürün yaklaşımı olarak bilinmektedir.
Yukarıda da görüldüğü üzere kültür, pek çok farklı değeri içerisinde barındıran toplumsal bir kavramdır. Toplumların yaşayış tarzları, dinleri, dilleri, gelenek ve görenek gibi değerlerinin tamamı, kültürü hitap eder ve kültür, bir toplumun varoluşunun en önemli simgesidir. Peki, kültür turizmi nedir?
Kültür Turizmi Nedir?
Bir toplumun kültürel mirasını, anıtlarını ve yapılarını yerinde görmek, toplumun kültürel değerlerinin ve yaşam tarzının keşfedilmesini sağlamak, aynı zamanda o toplumu farklı bir göz ile tanımaya çalışmak gibi değerleri içerisinde barındıran, bu tür değerleri deneyimlemek için seyahatler gerçekleştirmeyi ve ziyaret edilen destinasyonlarda turistik mal ve hizmetlerden yararlanmayı içeren bir turizm çeşididir. Kültür turizmi nedir? sorusuna en kısa bu şekilde cevap verilebilir. Aynı zamanda kültür turizminin içerisinde pek çok farklı değer ve kıstas da bulunmaktadır. “UNESCO Dünya Miras Listesi” isimli içeriğimizi inceleyerek, Türkiye’deki kültürel miraslarımızı öğrenebilirsiniz.
Kültür Turizminin Özellikleri
Kültür, tanımlanması güç olan ve çok güçlü değerleri içerisinde barındıran bir kavram olduğundan dolayı, kültür turizmi de tüm ülkeler için aynı derecede öneme sahiptir. Peki, kültür turizminin özellikleri nelerdir?
- Kültür turizmi yalnızca yapıları ziyaret etmek ve onları yerinde görmekten ibaret değildir. Bununla beraber bir toplumun gelenek, görenek ve yaşam tarzının yerinde deneyimlenmesi de kültür turizminin kapsamı içerisinde yer almaktadır.
- Sektörler arasındaki etkileşimi artırarak, turizm hareketlerinin mevsimsel özelliğinin ortadan kaldırılıp, tüm yıla yayılmasını sağlamaktadır.
- Kültürel miras bulunan yerlerdeki yapıların ve kültürel mirasın korunmasına yardımcı olmaktadır. Kültürel mirasların bulunduğu destinasyondaki alt ve üst yapının gelişmesine de zemin hazırlamaktadır.
- Sürdürülebilirlik konsepti ile ele alınıp geliştirildiğinde, kültürel değerlerin yok olmasının da önüne geçmektedir. Bu şekilde kitle turistlerinin tahribata sebep olması da önlenmektedir. “Kitle Turizmi Nedir?” isimli içeriğimizi de inceleyebilirsiniz.
Yukarıdaki özellikleri ile dikkat çeken kültür turizmi, turizm sektörünün en değerli alternatif turizm çeşitlerinden bir tanesidir ve oldukça köklüdür. “Alternatif Turizm Nedir?” isimli içeriğimizi de inceleyebilirsiniz. Yüzyıllar öncesinden itibaren bu turizm çeşidi kapsamında seyahatler gerçekleştirilmeye başlansa da, 20. yüzyıl itibari ile kültür turizmi kapsamında ele alınmıştır.
Kültür Turizmi Etkinlikleri, Kapsamı ve Tipolojisi
Kültür turizminin gelişimi açısından kültürel çekiciliklerin de önemi oldukça yüksektir. Bu nedenle kültür turizmi kapsamı, tipolojisi ve etkinlikleri açısından bakacak olursak, pek çok değerin kültür turizmi kapsamında yer aldığını görebiliriz. Peki, bu çekicilikler hangileridir?
- Mimari Yapılar
- Müzeler ve Arkeolojik Alanlar
- Dans ve Müzik
- Dini Festivaller ve Hac Vazifesi
- Edebiyat Araştırmaları
- Dil
- Festivaller ve Sanatsal Etkinlikler
- Etkinlikler ve Resim Galerileri
- El Sanatları ve Zanaatlar
- Tiyatro ve Sinema
- Alt Kültürler
Kültür turizmi çekicilikleri yukarıdaki gibidir. Pek çok araştırmacıya göre de, bu çekicilikler artmakta ve yeni çekicilikler oluşmaktadır.
Kültür Turizmi Çeşitleri ve Örnekleri
Kültür turizmine sığ bir bakış açısı ile bakmak, kültür turizminin yalnızca yapıtları gezmekten ibaret olduğunu ortaya çıkaracaktır. Ancak kültür turizmine genel bir bakış açısı ile baktığımızda, toplumların dil, din, örf, adet ve yaşam tarzlarını tanımak ve onları deneyimlemek de, kültür turizmi kapsamında yer almaktadır. Peki, bu kapsamda kültür turizmi çeşitleri nelerdir?
- Kültürel Miras Turizmi: Bir toplumun kültürel, doğal ve tarihi eserlerinin ziyaret edilmesi, bu süreçte turistik mal ve hizmetlerden yararlanılması, kültürel miras turizmini oluşturmaktadır.
- Yaratıcı Turizm: Ziyaret edilen destinasyonun, o destinasyona özel öğrenme teknikleri ile öğrenilmesi ve turistlerin yaratıcılık potansiyellerinin geliştirilmesine dayalı bir turizm çeşididir.
- Sanat Turizmi: Sanat galerileri ve müzelerinin ziyaret edilmesi ve bu süreçte turistik mal ve hizmetlerin tüketilmesi, sanat turizmi kapsamını oluşturmaktadır.
- Etnik Turizm: Uzak etnik kültürlerin yaşam şekilleri ve bu kültürlerin merak edilenlerini öğrenmeyi esas alan turizm türüdür.
- Hüzün Turizmi: Bir toplumun yaşadığı felaketler, katliamlar, zorluklar ve topluma mal olmuş kişilerin ölümlerinin gerçekleştiği yerlerin ziyaret edilmesini içeren bir turizm çeşididir. Dark turizm ve kara turizm olarak da bilinmektedir. “Hüzün Turizmi Nedir?” isimli içeriğimizi de inceleyebilirsiniz.
- Kentsel Kültür Turizmi: Ziyaret edilen destinasyonların, kültür turizminin kapsamında yer almaları için yalnızca kültürel mirasları önemli değildir. Kültür turistlerinin izlenimleri de bu nedenle önemlidir. Kentsel kültür turizmi de belirli bir ülkede, birkaç destinasyonun ön planda olması ve bu destinasyonların sürdürülebilirlik açısından tehlikeye girebileceğini göstermektedir.
- Kırsal Kültür Turizmi: Çiftliklerde ya da yöresel evlerde konaklamak ve bu tür kırsal alanlarda vakit geçirmeyi içeren bir kültür turizmidir
- Çağdaş Kültür Turizmi: Teknolojik gelişmelerin hızlanması, sanal ve gerçeklikten uzak alanların oluşmasını sağlamıştır. Çağdaş ya da popüler kültür turizminin kapsamında yer almaktadır.
Yukarıda adı geçen kültür turizmi çeşitleri, kültür turizminin çok farklı şekillerde icra edildiğini göstermektedir. Peki, kültür turistinin özellikleri nelerdir?
Kültür Turistinin Özellikleri Nelerdir?
Kültür turistleri, diğer turizm çeşitlerindeki turistlere nazaran daha farklı özellikler taşımaktadır. Peki, bu özellikler nelerdir?
- Daha fazla harcama eğilimindedirler.
- Ziyaretçilerin yaş ortalamaları 50 olarak dikkat çekmektedir.
- Gelir düzeyleri diğer turizm çeşitlerindeki turistlere göre daha yüksektir.
- Gruplar halinde seyahat etme eğilimindelerdir.
- Tatil sürecinde harcadıkları zaman, diğer turistlere göre daha fazladır.
- Nisan ve Eylül ayları arasında ziyaret gerçekleştirirler. Seyahat zamanları genellikle bu aylardadır.
- Eğitim düzeyleri genel halka oranlara daha yüksektir.
Yukarıdaki özellikler, kültür turistlerinin spesifik özelliklerinin olduğunu bizlere net bir şekilde göstermektedir. Bu nedenle ülkelerin en değer verdiği turizm çeşitlerinden bir tanesi kültür turizmi ve bu kapsamda kültür turistleridir.
Kültür Turizmi İstatistikleri
Kültür turizmine yönelik olarak dünya ve Türkiye göz önünde bulundurulduğunda çeşitli istatistikler göze çarpmaktadır. Bu istatistikler ve istatistiklerin kaynakları da aşağıda belirtilmiştir. İstatistiklere bakarak, kültür turizmini daha iyi bir şekilde yorumlayabilirsiniz.
İçeriğimizi hazırlarken; Meltem Altınay ÖZDEMİR, “Kültür Turizminde Aktivite Seçimi, Destinasyon İmajı ve Kişiliğinin Davranışsal Niyet Üzerindeki Etkisi: İstanbul’a Gelen Yabancı Turistler Üzerinde Bir Araştırma”, İstanbul (2020) isimli Doktora Tezi çalışması kaynak olarak alınmış ve bu kaynaktan yardım alınarak içeriğimiz oluşturulmuştur.
Sizler için hazırladığımız “Kültür Turizmi Nedir? Çeşitleri ve Özellikleri” isimli içeriğimizi burada sonlandırıyoruz. Umarız sizler için faydalı bir içerik oluşturabilmişizdir. Sizler de içeriğimize yorumlarınız ile katkı sağlayabilirsiniz.
