UNESCO, pek çok farklı konseptte programı dünyaya duyurmaya devam ediyor. Bunun en önemli örneklerinden bir tanesi de UNESCO Dünya Kitap Başkenti programıdır. Programa göre her yıl bir şehir Kitap Başkenti oluyor ve bu süregelen bir hal alıyor. Programın tabiri caizse fitilini ateşleyen durum ise, 1996 yılında UNESCO’nun Dünya Kitap ve Telif Hakları Günü ilan etmesidir. Bu günden sonra 2001 yılında artık Dünya Kitap Başkenti programı yürürlüğe girmiştir.
UNESCO Dünya Kitap Başkenti Programı
2001 yılı, Dünya Kitap Başkenti programının başlangıç yılı olarak kabul edildi ve bu yıldan itibaren her yıl bir şehir başkent seçilmeye başlandı. Programın başlangıç olarak 2001 yılında seçtiği Dünya Kitap Başkenti ise Madrid (İspanya) oldu. Program ile ilgili diğer detaylar da aşağıdaki gibidir:
- Programın başlaması tüm dünyada ses getirmesinin ardından, 2 Kasım 2001 tarihinde önemli bir karar da alındı. Bu karara göre her yıl bir şehir Kitap Başkenti olarak seçilecekti.
- Dünya Kitap Başkenti programının temel aldığı değerlere genel anlamda baktığımızda ise şu ilkeler dikkat çekmektedir: İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin 19 ve 27. maddesi ile Eğitsel, Bilimsel ve Kültürel Malzemenin ithal edilmesine uygun olan Floransa Sözleşmesi’dir.
2001 yılında İspanya’nın da başkenti olan Madrid Dünya Kitap Başkenti olurken, bu program her yıl devam ettirildi ve günümüzde de hali hazırda devam ediyor. Peki, Dünya Kitap Başkent’leri hangileridir? “UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı” isimli içeriğimizi de ziyaret edebilirsiniz.
Dünya Kitap Başkentleri Hangileridir?
2001 yılında başlayan program sonucunda, her yıl düzenli olarak kitap başkentleri seçilmeye başlandı. Buna göre 2021 de dahil olmak üzere seçilen Dünya Kitap Başkentleri aşağıdaki gibidir:
- 2001 – Madrid (İspanya)
- 2002 – İskenderiye (Mısır)
- 2003 – Yeni Delhi (Hindistan)
- 2004 – Antwerp (Belçika)
- 2005 – Montreal (Kanada)
- 2006 – Turin (İtalya)
- 2007 – Bogota (Kolombiya)
- 2008 – Amsterdam (Hollanda)
- 2009 – Beyrut (Lübnan)
- 2010 – Ljubljana (Slovenya)
- 2011 – Buenos Aires (Arjantin)
- 2012 – Erivan (Ermenistan)
- 2013 – Bangkok (Tayland)
- 2014 – Port Harcourt (Nijerya)
- 2015 – İncheon (Güney Kore)
- 2016 – Wroclaw (Polonya)
- 2017 – Konakri (Gine)
- 2018 – Atina (Yunanistan)
- 2019 – Şarika (Birleşik Arap Emirlikleri)
- 2020 – Kuala Lumpur (Malezya)
- 2021 – Tiflis (Gürcistan)
2021 yılı da dahil olmak üzere belirlenen Dünya Kitap Başkentleri yukarıda sıralanmıştır. Belirlenen başvuru kriterlerine uymak şartıyla başvuru yapan şehirler arasında bir tanesi, her yıl UNESCO Dünya Kitap Başkenti seçilmektedir. Başvuru kriterleri için UNESCO Türkiye sitesini ziyaret edebilirsiniz. Ülkemizde ise Konya’nın Dünya Kitap Başkenti olma yolunda çalışmaları bulunuyordu. Başvuru ise iki yıl önce gerçekleştirildi. İçeriğimizi burada sonlandırıyoruz. Umarız sizlere fayda sağlayan bir içerik olmuştur. Sizce ülkemizden hangi şehir Dünya Kitap Başkenti programına dahil olabilir?
